Kończąc poprzedni odcinek cyklu o liczeniu pieniędzy obiecałem rozliczyć prosty kredyt. Nie potrafię powiedzieć wszystkiego w jednym artykule. Dlatego dziś absolutne podstawy bez wchodzenia w szczegóły techniczne. Kolejne odcinki przyniosą analizę najbardziej znanych wariantów planów spłat kredytów. Zapraszam do lektury.
© Darren Hester for openphoto.net
Przypuśćmy, że zaciągnęliśmy w banku zobowiązanie kredytowe w wysokości 10 000 zł. Musimy je spłacić w trzech rocznych ratach. Przyjmujemy, że roczna stopa procentowa wynosi 10%. Umowa przewiduje, że po pierwszym roku zwrócimy 5 000 zł, po drugim roku 4 000 zł, a po trzecim… no właśnie, ile? Czy tylko 1 000 zł? To na pewno zbyt mało, bo w tej sytuacji wszystkie płatności roczne sumują się do kwoty kredytu, a tego charytatywnie żaden bank nam nie udzieli.
Po pierwszym roku od kwoty 10 000 zł nalicza się 1 000 zł odsetek. Aby dług się zmniejszył, w oczywisty sposób pierwsza rata musi te odsetki przewyższyć. Od należnej płatności 5 000 zł odpisujemy więc odsetki (zostały właśnie spłacone) i do spłaty zostaje wyjściowy kapitał 10 000 zł. Odpisujemy od niego 5 000$\,-\,$1 000$\,=\,$4 000 zł i o tę wartość zmniejsza się nasz dług. Po pierwszym roku zostało więc nam do spłaty 6 000 zł.
Mamy początek drugiego roku i powtarzamy poprzednią zabawę. Po drugim roku należne odsetki w wysokości 600 zł odpisujemy od należnej raty 4 000 zł, więc zadłużenie zmniejsza się do 6 000$\,-\,$3 400$\,=\,$2 600 zł. Czas na ostatnią ratę. Po trzecim (ostatnim) roku należne odsetki to 260 zł, więc aby całkowicie spłacić kredyt, musimy zubożyć nasz portfel o 2 600$\,+\,$260$\,=\,$2 860 zł. Taką wartość musi mieć ostatnia rata.
Analizując sposób konstrukcji planu spłaty naszego kredytu można zauważyć, że zawsze rata za dany okres musi przewyższyć należne za ten okres odsetki. Tylko ta nadwyżka zmniejsza nam zadłużenie. Dlatego rata kredytu (zwana łączną) zawiera w sobie dwa składniki: odsetkowy i kapitałowy. W zależności od umowy kredytowej konstrukcja planu spłaty może być różna. Najczęściej stosuje się raty równe (co oznacza równe raty łączne) bądź raty malejące (tzn. w każdej racie łącznej składnik kapitałowy jest identyczny, więc siłą rzeczy odsetki maleją wraz z kolejnymi okresami). Te dwa rodzaje planów spłaty omówię w kolejnych odcinkach.